خشم انفجاری چیست و چگونه درمان میشود؟

اختلال انفجار خشم متناوب (خشم انفجاری) چیست؟

افراد مبتلا به این اختلال، همان طور که از اسمش بر می‌آید، به طور ناگهانی دچار خشم و عصبانیت می‌شوند. این افراد با کوچک‌ترین حرف اطرافیان یا اتفاقاتی که در اطرافشان می‌افتد، عصبانی می‌شوند و دوره‌هایی از خشم شدید و خشونت آمیز را از خود بروز می‌دهند. در طی این دوره‌های خشم، کنترل خود را از دست می‌دهند و ممکن است هر وسیله ای که دستشان بیاید مانند تلفن همراه، ظرف و ظروف، صندلی و یا میز را پرت کنند. بعضی از این افراد به دیگران حمله می‌کنند یا اموال آن‌ها را تخریب می‌کنند.

این افراد در اکثر اوقات عصبانی و یا پرخاشگر هستند. قبل از انفجار خشم خود، یک فشار و اجبار درونی برای عصبانیت احساس می‌کنند و بعد از پرخاشگری خود، به آرامش و سبک باری می‌رسند. اما در عین حال بعد از فروکش کردن خشم خود، دچار پشیمانی و عذاب وجدان می‌شوند و به توجیه رفتار خود می‌پردازند.1
 

چه کسانی در معرض خطر ابتلا به این اختلال قرار دارند؟

این اختلال در افراد جوان تر (در افراد کمتر از 35 تا 40 سال) در مقایسه با افراد مسن‌تر (بالاتر از 50 سال) شایع تر است. همچنین آمارها نشان می‌دهد شیوع آن در افراد دارای دیپلم یا تحصیلات کمتر، بیشتر است.1
 

علت اختلال انفجاری متناوب

اختلال انفجاری متناوب می تواند از دوران کودکی (پس از سن 6 سال) یا نوجوانی شروع شود و در جوانان نسبت به بزرگسالان شیوع بیشتری دارد.

علت دقیق این اختلال ناشناخته است، اما احتمالاً ناشی از تعدادی از عوامل محیطی و بیولوژیکی است که عبارتند از:
 

ژنتیک

ممکن است یک مؤلفه ژنتیکی باعث شود این اختلال از والدین به فرزندان منتقل شود.
 

تفاوت در نحوه عملکرد مغز

احتمال دارد در ساختار و عملکرد شیمیایی مغز افراد با اختلال انفجاری متناوب نسبت به دیگران تفاوت هایی وجود داشته باشد.
 

محیط

بیشتر افراد مبتلا به این اختلال در خانواده هایی رشد کرده اند که رفتار انفجاری و  تهاجم کلامی و جسمی در آن رایج بوده است.

کودکانی که در دوران کودکی در معرض این نوع خشونت قرار می گیرند در بزرگسالی ممکن است این صفات را بروز دهند.2
 

ملاک‌های تشخیصی برای اختلال انفجاری متناوب

در بیمار چندین دوره مشخص ناتوانی برای مقاومت در مقابل تکانه‌های پرخاشگری که منجر به اعمال تخریبی گردیده است دیده می‌شود.

میزان پرخاشگری ارائه شده ضمن دوره آشکارا بیشتر از ابعادی است که به وسیله عوامل استرس‌ زای روان‌ شناختی تسریع شود.

اختلال روانی دیگری (مثل اختلال شخصیت ضد اجتماعی، اختلال پسیکوتیک، یکی دوره مانی، اختلال بیش فعالی) توضیح بهتری برای آن ارائه نمی‌کند.

اختلال ناشی از تأثیر فیزیولوژیک مستقیم یک ماده (مثل داروهای مورد سوء مصرف یا نسخه شده) و یا یک اختلال طبی عمومی‌ (مثل ضربه مغزی، بیماری آلزایمر) نمی‌باشد.3
 

علائم اختلال انفجاری متناوب

عصبانیت های انفجاری ناگهان رخ می دهند و معمولاً کمتر از 30 دقیقه طول می کشند. این دوره ها احتمال دارد به طور مکرر در طول هفته یا ماه اتفاق بیفتد.

درگیری های لفظی می تواند تا حدودی بین دوره های پرخاشگری جسمی رخ دهد.

فرد احتمال دارد بیشتر اوقات تحریک پذیر، تکانشی، پرخاشگر یا عصبانی و خشمگین باشد.

دوره های آسیب زننده می تواند با علائم زیر همراه باشد:

خشم

لرزش

تپش قلب

تحریک پذیری

افکار خودکشی

تنگی قفسه سینه

انرژی بیش از حد

مور مور شدن بدن

انفجارهای کلامی و رفتارهای انفجاری، متناسب با شرایط محیط و اوضاع، بدون فکر کردن به عواقب آن ها صورت می گیرد و می تواند شامل موارد زیر باشد:

دعوا

داد زدن

بد اخلاقی

تهدید دیگران

صدمه به اموال

بحث های شدید

تهدید یا حمله به مردم یا حیوانات

سیلی زدن، کتک زدن یا فشار دادن

فرد بعد از این قسمت احتمالا احساس آرامش و خستگی می کند. اما در نهایت ممکن است احساس پشیمانی کرده و یا از رفتار خود خجالت زده شود.

با توجه به این توصیف اگر کسی فکر می کند رفتاری های او مشابه اختلال انفجاری متناوب هستند، باید با پزشک در مورد گزینه های درمانی صحبت و یا به روان شناس مشورت کند.2
 

پیامدهای خشم انفجاری (اختلال انفجار خشم متناوب)

از جمله مهم‌ترین پیامد‌های اختلال انفجار خشم متناوب می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
 

اختلال در روابط بین فردی

افراد مبتلا به این اختلال در اکثر اوقات روز عصبانی و پرخاشگر هستند و کنترل عصبانیت خود را ندارند. به همین سبب این افراد در روابط خود با دیگران به مشکل بر می خورند. افراد اندکی در کنار آن ها باقی می مانند و حتی ممکن است به انزواو گوشه گیری کشیده شوند، دچار مشکلات خانوادگی، زناشویی و طلاق شوند.
 

مشکل در کارکرد‌های فردی

عدم کنترل پرخاشگری منجر می‌شود تا فرد در تمامی عملکرد‌ها و فعالیت‌های شخصی خود مانند کار وتحصیل  و حتی در جامعه دچار مشکلات جدی شود. از محل کار خود اخراج شود و یا حتی به خاطر دعوا و پرخاشگری در خیابان دستگیرشود.
 

سوء مصرف مواد

همراه با این اختلال مشکلات سوء مصرف مواد مخدر و الکل نیز بروز می‌کند.
 

مشکلات جسمانی

از پیامدهای این اختلال، می‌تواند بروز مشکلات جسمی مانند: فشار خون بالا، دیابت، بیماری قلبی، سکته مغزی، زخم معده و دردهای مزمن باشد.1
 

درمان خشم انفجاری

برای درمان خشم انفجاری (اختلال انفجار خشم متناوب) از روش‌های درمانی زیر استفاده می‌شود:
 

آموزش مدیریت خشم

این روش به افراد مبتلا به DEI کمک می‌کند تا خشم خود را بهتر کنترل کنند و یاد بگیرند قبل از عمل کردن، چند لحظه صبر کنند، خود را آرام کرده و به نتیجه کار خود فکر کنند. این روش می‌تواند از پرخاشگری آن‌ها پیشگیری کند. مشاوره کنترل استرس در کنار این روش درمان، نتیجه بهتری عاید فرد خواهد کرد.
 

دارو درمانی

اگر چه دارودرمانی، درمان رایجی برای این اختلال نیست اما می‌توان از داروهای ضد افسردگی و ضد تشنج برای درمان استفاده کرد.3
 

پیشگیری اختلال انفجاری متناوب

اگر فردی اختلال انفجاری متناوب دارد، پیشگیری احتمالاً از کنترل فرد خارج است مگر اینکه برای درمان خود اقدام کرده و از یک روان شناس کمک بگیرد.

به عنوان بخشی از درمان برای جلوگیری یا کنترل برخی از حوادث بهتر است:

جلسات درمانی خود را پیگیری کنند. پزشک ممکن است برای جلوگیری از تکرار قسمت های انفجاری، داروهایی را پیشنهاد کند. داروها باید طبق تجویز پزشک مصرف شود.

فرد بهتر است تکنیک های آرامش و روش های مدیریت استرس را یاد بگیرد و از آن ها استفاده کند.

بیمار راه های بهبود روابط خود با دیگران را باید یاد بگیرد و در برابر رفتار و کلام دیگران اول فکر کند و بعد بهترین پاسخ دهد.

در محیط اطراف بیمار بهتر است تغییراتی ایجاد شود. در صورت امکان، فرد باید موقعیت هایی را که باعث ناراحتی او می شوند، ترک و یا از آن ها دوری کند.

از مصرف الکل یا مواد مخدر تفریحی یا غیرمجاز پرهیز شود.2

پینوشتها
1.www.honarehzendegi.com
2.www.pezeshket.com
3.www.pezeshk.us